ԱՄՆ-ի հատուկ դեսպանորդ Սթիվ ՈՒիտկոֆը թույլատրելի է համարել Աբրահամի համաձայնագրերի ընդլայնումը, նշելով, որ Հայաստանն ու Ադրբեջանը կարող են միանալ դրանց ապագայում։ «Մենք կարծում ենք, որ շատ, շատ մոտ ենք այդ երկրներում հակամարտությունների վերջնական լուծմանը։ Ես կարծում եմ, որ երկուսն էլ կարող են ցանկանալ միանալ Աբրահամի համաձայնագրերին»,- ասել է Ուիտկոֆը։ ԱՄՆ-ի հատուկ ներկայացուցչի խոսքով՝ սա շատ կարևոր նախաձեռնություն է երկրի նախագահ Դոնալդ Թրամփի համար, և նա հավատում է դրան։               
 

Ալֆան և օ­մե­գան

Ալֆան և օ­մե­գան
10.03.2020 | 01:30
Մեր հե­ղա­փո­խու­թյու­նը պատ­մա­կան մե­ծա­գույն ա­րա­րում և ար­ժեք է՝ միակ, ե­զա­կի, բա­ցա­ռիկ և ան­նա­խա­դեպ: Նույ­նիսկ Ան­դեր­սե­նի և Գրիմ եղ­բայր­նե­րի, Ղ. Ա­ղա­յա­նի և Հովհ. Թու­մա­նյա­նի հե­քիաթ­նե­րում ապ­րող ըն­տա­նի կեն­դա­նի­նե­րի կյան­քում մենք ար­ձա­նագ­րել ենք դրա­կան բա­րո­յա­կան աճ. նրան­ցից շա­տե­րը ներ­կա­յումս հրա­ժար­վել են սե­ռա­յին տե­սա­կա­վոր­ման բիրտ սո­վո­րույ­թից, ի­րենց տոհ­մա­յին թշ­նա­ման­քից և բա­րե­կա­մա­ցել: Ըստ կեն­դա­նա­բան­նե­րի և հե­քիա­թա­գիր­նե­րի միա­ցյալ հանձ­նա­ժո­ղո­վի եզ­րա­կա­ցու­թյան, ա­ռա­ջի­կա­յում սպաս­վում են կատ­վի և շան, վեր­ջի­նիս լա­կո­տի և առ­նե­տա­ցած մկան ու մի շարք այլ կեն­դա­նի­նե­րի պսա­կադ­րու­թյուն­ներ: Դե, հի­մա ա­սում եք, բա խի՞ Մեհ­րի­բան խա­նու­մին չհա­վի­րենք թուր­քա­կան բաղ­նիս, հե­տը մի բա­ժակ չայ չխ­մենք ու մու­ղամ չլ­սենք: Աշ­խարհ մեռ­նել կա: Մա­հը մերն է, մենք՝ մա­հի­նը, մար­դու գործն է միշտ ան­մահ: Իսկ մինչև իմ գա­լուս­տը դա­րե­դար հիշ­վել են այն գոր­ծե­րը, ո­րոնք ար­տա­ռոց են՝ Ա­լեք­սանդ­րիա­յի գրա­դա­րա­նի հր­կի­զու­մից մինչև Հի­րո­սի­մա­յի ա­տո­մա­յին ռմ­բա­կո­ծու­մը և այլն: Քա­րը փեշ­նե­րիցդ թա­փեք, միևնույն է, ին­ձա­նից ան­մահ ոչ ոք չկա և չի էլ լի­նի… Սա է միջ­ժո­ղովր­դա­կան ազ­նիվ ու թա­փան­ցիկ հա­մա­կե­ցու­թյան և բա­րե­կա­մու­թյան հա­մաշ­խար­հա­յին ճշ­մար­տու­թյու­նը:
Օ­քե՛յ: Ցան­կա­նում եմ մի շատ կարևոր պատ­մա­կան էքս­կուրս կա­տա­րել ոչ հե­ռա­վոր ան­ցյալ և պա­տաս­խա­նել օգ­տա­տե­րե­րին հու­զող մի շարք հար­ցե­րի, ո­րոն­ցով հա­ճախ են դի­մում ինձ: Նի­կո­լայ Պավ­լո­վի­չի որ­դի Ա­լեք­սանդ­րից ծն­ված Նի­կո­լը, այ­սինքն, դա զդ­րաստ­վու­յետ վե­լի­կի ռուս­կի ցար, նաշ ցար ի բոգ (կեց­ցե ռու­սա­կան մեծ ցա­րը, մեր ցարն ու աստ­վա­ծը), մի ու­րիշ միլ­լաթ էր՝ մեր խեղճ ծայ­րա­մա­սա­յին ֆոր­պոս­տի գլ­խին ի՜նչ օ­յի­ներ ա­սես, որ չբե­րեց, ու շատ խիստ բար­կաց­րեց մեյդ ին ֆինն (պատ­րաստ­ված է Ֆին­լան­դիա­յում) երկ­տե­ղա­նոց շա­լա­շում պատս­պար­ված, տի­կին Նա­դեժ­դա­յի ե­ղեգ­նա­հյուս մահ­ճա­կա­լի վրա իր վեր­ջին ա­պաս­տա­նը գտած քա­ղա­քա­կան աք­սո­րյալ Լե­նին պա­պի­կին, ո­րը ցուրտ ու մութ պայ­ման­նե­րում գրում էր, թե՝ ի՞նչ ա­նել, ինչ­պե՞ս ա­նել և ո՞ւմ ա­նել: ՈՒ էս կա­տա­ղած ռևո­լյու­ցի­ֆե­րը բարձ­րա­ցավ հե­ղա­փո­խու­թյան «Ավ­րո­րա» նա­վի տախ­տա­կա­մած, միաց­րեց կենտ­րո­նա­կան խո­սա­փողն ու բարձ­րա­խո­սեց իր հա­րյուր քսան մի­լի­միտր տրա­մա­չա­փով տրու­բի մի­ջից, հրա­մա­յեց՝ նախ­կին կո­ռում­պաց­ված ռե­ժի­մի վրա՝ огонь! (կրա՛կ):
Բա­րոն Մյուն­խհաու­զե­նը գլու­խը պա­տովն էր տվել Վով­կա­յի մոտ: Դի­պուկ նշան բռ­նեց ու հրե­տա­նա­յին մի հա­մա­ձար­կով՝ տո՜ւր թե կտաս շան ճա­կա­տին՝ քան­դու­քա­րափ ա­րեց Ձմե­ռա­յին պա­լա­տը, էր­մի­տա­ժը, ա­վե­րեց Սպի­տակ տու­նը, հար­վա­ծա­յին ա­լիք­նե­րը հա­սան Կար­սի ամ­րո­ցին ու Պասկևի­չի փայ­փա­յած Է­րի­վա­նի բեր­դին, բե­կոր­ներ թափ­վե­ցին մեր ման­կու­թյան տան­գո­նե­րի ժա­մադ­րա­վայր պուշ­կինս­կի սա­դի գլ­խին… Զար­ման­քից թե ու­րա­խու­թյու­նից, ա­վե­լի շատ՝ ա­հից, կանգ ա­ռան Թեմ­զի ա­փին քի­թը վեր տն­կած Բիգ Բե­նի սլաք­նե­րը: Նույ­նիսկ Անգ­լիա­յի թա­գու­հին ու Գեր­մա­նիա­յի կանց­լերն ի­րար խառն­վե­ցին, թե էդ հե­ղա­փո­խա­կան փո­թոր­կի ա­լի­քը կա­րող է ի­րենց էլ տա­կով ա­նել, թա­ցը չո­րի հետ լվալ-տա­նել: Ռայ­խս­տա­գում անվ­տան­գու­թյան խոր­հր­դի հա­մա­տեղ և ար­տա­հերթ փակ նիստ հրա­վիր­վեց, որ­տեղ քն­նարկ­ե­ցին գոր­ծա­կա­լի գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րում հնա­րա­վոր շր­ջա­դար­ձի և պե­տա­կան դա­վա­ճա­նա­կան ցանց ստեղ­ծե­լու տար­բե­րա­կի հիմ­նա­հար­ցը, բայց Վա­լո­դը հե­ռա­գիր ու­ղար­կեց, թե ար­խա­յին ե­ղեք, ես իմ խոս­քի տերն եմ… Եվ այդ­պես, գյո­զա­լա­կան եր­կի­րը վե­րա­ծեց ա­ղե­տի գո­տու: Հե­տո մու­ժի­կին հրա­մա­յեց իր մոտ կան­չել Չա­պաևին, հանձ­նա­րա­րեց՝ գնա էդ Նի­կո­լին ըն­տա­նյոք հան­դերձ գե­րի վերց­րու, Պե­տո­յին և Ան­կա­յին հրա­մա­յիր, թող պլետն առ­նեն ու դրանց մի քա­նի հատ մու­րա­ցա­նա­կան մուշ­տի տան (Մու­րա­ցանն էր, չէ՞, մուշ­տու մա­սին գրել), փռեն գետ­նին, կիս­լա­տա լց­նեն, հրո ճա­րակ ա­նեն ու խո­րը թա­ղեն եղ­բայ­րա­կան գե­րեզ­մա­նում, որ դրանց քո­քը ընդ­միշտ կտր­վի…
Դե, գնա ու մե­ռիր, միա­հե­ծան գո­ռոզ ցար, ան­մա՞հ էիր քեզ կար­ծում: Սա էլ գնաց: Ազն­վա­կա­նին վա­յել, բո­լոր գր­ված և չգր­ված մի­ջազ­գա­յին բա­րո­յա­կան օ­րենք­նե­րի տա­ռին հա­մա­պա­տաս­խան… ու ցար ի բո­գը հե­րո­սա­բար մե­ռավ՝ «զա Ռո­դի­նու, զա Ստա­լի­նու» (հա­նուն Հայ­րե­նի­քի, հա­նուն Ստա­լի­նի), ցարևիչ-ցարևնա­նե­րին էլ տա­րավ յուր հետ՝ հա­վի­տյանս հա­վի­տե­նից, ա­մե՜ն… Ա՛յ, մու­ժի՜կ, ա՛յ, լյում­պեն պրո­լե­տա­րիա՛տ, այ մա­լա­դե՛ց, մի զույգ կո­շի­կի խա­թեր վա­րի տվեց մի ամ­բողջ իմ­պե­րիա: Ա­սաց, Նի­կո՛լ, էդ դու էիր, չէ՞, որ Ա­րա­րա­տը չտե­սար, քան­զի նա զզ­վում էր քեզ­նից ու դեմ­քը թաքց­րեց ամ­պե­րի հետևում, իսկ դու գո­ռո­զա­բար պա­տաս­խա­նա­ցիր, թե լեռն էլ ռու­սաց Նի­կալ թա­գա­վո­րին տես­նե­լու պատ­վին չար­ժա­նա­ցավ: Յա­ման փուչ գյա­դա դուրս ե­կար: Մեկ զույգ սպա­յա­կան կիր­զո­վի սա­պոգ՝ իմ կող­մից հատ­կաց­նել մու­ժի­կին: Սրան Վլա­դի­միր Ի­լյիչ կա­սեն, իս­կա­կան քար­սիրտ ու հետևո­ղա­կան դե­մոսկ­րա­տոս: Սրա հետ հա­նաք-մաս­խա­րու­թյուն ա­նել չի կա­րե­լի, էս խե­լա­գարն ըն­դու­նակ է ա­մեն բա­նի: Եվ մո­խիր­նե­րից հառ­նեց նոր Ռու­սիան՝ Նա­շա Ռա­շա ի ե­վո նո­վիյ ցար ի բոգ (Մեր Ռա­շան և նրա նոր ցարն ու աստ­վա­ծը)… Սրանք բո­լո­րը նա­խորդ կյան­քում, ինձ նման, իմ­պե­րա­տոր­ներ են ե­ղել, իսկ կազ­մա­կեր­պի­չը հան­ցա­գործ չէր, չէ՛, ոնց որ չա­րա­միտ չկամ­ներն են ո­րա­կում, այլ հե­ղա­փո­խու­թյան նվի­րյալ մի վեհ հրե­շա­գործ, ո­րը կա­րո­ղա­ցավ հա­մո­զել մու­ժիկ­նե­րին, թե նրանք բո­լո­րը երկ­րի տե­րեր են, ա­մեն բան ի­րենց է պատ­կա­նում: Դրանք էլ, սի­րով ու հա­ճույ­քով, էդ կու­տը կե­րան, և սկիզբ ա­ռավ մի անն­կա­րագ­րե­լի ու ան­նա­խա­դեպ ա­լան-թա­լան: Ախ­պերն ախ­պո­րը, զա­վա­կը ծնո­ղին, ճոր­տը ճոր­տա­տի­րոջն ու­րա­ցավ, բայց, ցարն ապ­րած կե­նա, ամ­բողջ ա­վա­րից ամ­բո­խին գո­նե մի շտոֆ սա­մա­գոն ու թթու դրած խի­յար հա­սավ, մնա­ցածն ամ­բող­ջու­թյամբ դր­վեց հետ­հե­ղա­փո­խա­կան կա­րիք­նե­րը հո­գա­լու և երկ­րի տն­տե­սու­թյու­նը զար­գաց­նե­լու սր­բա­զան գոր­ծի մեջ: ՈՒ հի­մա ոչ թե մա­րյակ ի­վա­նուշ­կա­նե­րի, բան­վո­րա­գյու­ղա­ցի ի­վան ի­վա­նիչ­նե­րի և մա­տուշ­կա-մատ­րյոշ­կա­նե­րի, այլ իր ա­նունն է ոս­կե տա­ռե­րով գր­ված դամ­բա­րա­նի վրա և, հատ­կա­պես, մեր հա­րա­վա­յին հարևան քա­ղա­քա­կիրթ երկ­րի պատ­մու­թյան դա­սագր­քե­րում:
Նի­կո­լին հա­ջոր­դած հե­ղա­փո­խա­կան­ներն էլ մի բա­րի պտուղ դուրս չե­կան: Սրանք էլ, թաշ­կի­նա­կի նման օգ­տա­գոր­ծե­ցին դե­մո­սա­կան­նե­րին ու շպր­տե­ցին գրո­ղի ծո­ցը: Էն խեղճ ազ­գագ­րա­գետ Լա­լա­յան Եր­վան­դը, շր­ջա­կա գյու­ղե­րի ուխ­տա­վոր քա­ղա­քա­ցի­նե­րի հետ ստիպ­ված բարձ­րա­ցավ Ա­բուլ սա­րը, ձայ­նագ­րի­չը միաց­րեց ու հենց տե­ղում՝ բար­ձուն­քի վրա լայվ մտավ և գրի ա­ռավ ա­րյան և սն­դի­կի սյան ճնշ­ման տակ ան­կեղ­ծա­ցած ու դուխ ա­ռած հայ­րե­նյաց ժո­ղովր­դի ձայ­նը, զոր կո­չեց հա­մա­ժո­ղովր­դա­կան խա­ղիկ­ներ, ի­րա­կա­նում՝ բո­ղո­քի ձայն, ողբ ու կա­կան, ո­րոն­ցում մաս­նա­վո­րա­պես գլ­խա­վոր դրա­կան հե­րո­սը դի­մում է երկ­րի ղե­կա­վա­րու­թյա­նը՝ հա­րա­զատ կու­սակ­ցու­թյանն ու կա­ռա­վա­րու­թյա­նը, ան­ձամբ ա­ռաջ­նոր­դին, թե ըն­կեր Ստա­լին, աչքդ տն­կել ես մեր մա­լին, չես հարց­նում մեր հա­լին, տու­գա­նում ես ու հար­կում, որ­բե­րին ու ծե­րե­րին փո­ղոց գցում, գոր­ծազր­կու­թյունն ու չքա­վո­րու­թյու­նը ա­վե­լաց­նում, սե­փա­կա­նու­թյան օ­րի­նա­կա­նու­թյու­նը հաս­տա­տող փաս­տաթղ­թե­րի բա­ցա­կա­յու­թյան պատ­ճա­ռով ու­նեզր­կում՝ իբր թե մեր գույքն ա­նօ­րի­նա­կան՝ ա­պօ­րի­նի ծա­գում ու­նի, բա չես տես­նու՞մ մեր թա­փած քր­տին­քը, ա­րյուն ենք մի­զում, ա­րա, խեղ­դո՛ւմ ես, խեղ­դո՛ւմ… Մեր գո­տի­նե­րը էլ սեղ­մե­լու տեղ չու­նեն, էլ ապ­րուս­տի մի­ջոց չկա, էլ հալ-հա­րա­քյաթ չկա, է՛լ, է՛լ, է՛լ… Մինչև վերջ հերս­նե­րը թա­փե­ցին, քր­ֆե­ցին ու սպառ­նա­ցին, ան­կեղ­ծա­ցան մինչև վերջ, կար­ծես բար­ձուն­քը սր­բա­գոր­ծել ու հա­մար­ձա­կու­թյուն էր նե­րար­կել նրանց: Մո­ռա­ցու­թյան տվե­ցին, որ էդ ե­թե­րա­յին բար­ձունք­նե­րից դեռ ցած են իջ­նե­լու ու ի­րենց մեջ լի­քը պար­տա­ճա­նաչ գործ տվող­ներ, մատ­նիչ­ներ ու զր­պար­տիչ­ներ կան, որ օ­րեն­քի ու­ժով պար­տա­վոր են տե­ղե­կու­թյու­նը հայտ­նել հա­մա­պա­տաս­խան մար­մին­նե­րին: Դրա հա­մար նրանք վար­ձատր­վում, ա­մեն զո­հի դի­մաց պարգևավ­ճար­ներ են ստա­նում: Բարձ­րա­գահ Ա­բուլն ու մթին սա­րերն էլ չէին փր­կի նրանց յու­րյանց թա­փան­ցիկ միամ­տու­թյան պատ­ճա­ռով հղի վտանգ­նե­րից, իսկ մի ա­լե­հեր ծե­րու­նի՝ ան­տե­ղյակ, որ ռու­սաց Նի­կալ թա­գա­վո­րի դարն ան­ցել է, հե­ղա­փո­խու­թյուն հե­ղա­փո­խու­թյան հետևից է ե­ղել, բայց ին­քը գլ­խի չի ըն­կել, քան­զի իր կյան­քում ո­չինչ չի փոխ­վել՝ նույնն էր ե­րեկ, նույնն է այ­սօր, գլ­խին էր հա­վա­քել ուխ­տա­վար­նե­րին, թե ռու­սաց Նի­կալ թա­գա­վո­րը շատ է սի­րում ի­րա անձն ու բա­րե­կամ­նե­րին, ինչ կա-չկա քա­շեց իր ու դրանց փո­րը՝ ռու­սաց Նի­կալ թա­գա­վո­րը, ու եր­կար ճա­ռեց իր ան­ցած տա­ռա­պան­քի ու­ղի­նե­րի մա­սին: Խոս­տա­ցավ, նույ­նիսկ, հա­ցա­դուլ հայ­տա­րա­րել: Եվ ուխ­տագ­նա­ցու­թյու­նը եր­թի ու հան­րա­հա­վա­քի վե­րած­վեց, ժո­ղո­վուրդն ա­վե­լի ու ա­վե­լի բազ­մա­պատկ­վեց, և բո­լո­րը միաս­նա­կան պա­հան­ջե­ցին իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի հրա­ժա­րա­կա­նը, վան­կար­կե­լով՝ «Նի՜-կո՜լ, հե­ռա­ցի՛ր, Նի՜-կո՜լ, հե­ռա­ցիր», իսկ Նի­կո­լը հա­զար թու­մա­նով մկան ծակն էր մտել, նրա իզն ու թո­զը վա­ղուց վե­րա­ցել էր աշ­խար­հի ե­րե­սից, մնա­ցել էր միայն հայ­հո­յան­քի, չա­րու­թյան ու ան­կա­րո­ղու­թյան սա­տա­նա­յա­կան հու­շը, և ա­նեծք ու նզով­քը կոր­ծան­ված երկ­րի ան­պարտ ու հպարտ, Ֆրի­տյոֆ Նան­սե­նի բնո­րոշ­մամբ՝ դեռ էն վախտ­վա­նից, ու դրա­նից ա­ռաջ, ու դրա­նից հե­տո, և ընդ­հան­րա­պես դյու­րա­հա­վա­տու­թյան բա­ցա­ռիկ ու­նա­կու­թյուն­նե­րով օժտ­ված՝ խաբ­ված ժո­ղովր­դի շուր­թե­րին… ՈՒխ­տագ­նաց­նե­րի շր­ջա­նում ծա­ռա­յու­թյան նշա­նակ­ված գոր­ծա­կալ­նե­րի զե­կույց­նե­րից հե­տո ըմ­բոստ ծե­րու­նուն, որ­պես հա­կա­միա­պե­տա­կա­նու­թյան և բան­վո­րա-գյու­ղա­ցիա­կան հա­սա­րա­կար­գի նվի­րյալ քա­րոզ­չի, ժո­ղովր­դա­վա­րու­թյա­նը մա­տու­ցած ա­նու­րա­նա­լի ծա­ռա­յու­թյուն­նե­րի հա­մար, բարձ­րա­գույն ղե­կա­վա­րու­թյու­նը պարգևատ­րեց Սու­վո­րո­վյան խա­չով ու թրով…
Մնո­գոու­վա­ժա­յե­մի­յե դա­մի և գոս­պո­դա, սա­լամ ա­լեյ­քում, ա­զիզ կար­դաշ­լար (հար­գար­ժան տիկ­նայք և պա­րո­նայք, բարև ձեզ, սի­րե­լի եղ­բայր­ներ): Էն պահն եմ շատ սի­րում, որ սա­տա­նան մեջս գլուխ է բարձ­րաց­նում, ան­հան­գիստ ֆռֆ­ռում ներ­սումս, վի­րաժ­ներ ա­նում, ի­րար խառ­նում միտք ու հո­գի և տի­րա­բար հրա­մա­յում. դե, քեզ տես­նեմ, քր­ֆի, որ հան­գս­տա­նաս, ինչ­քան մաղձ կա մեջդ՝ դուրս տուր, վա­խեց­րու, որ բո­լոր վա­խերդ հաղ­թա­հա­րես, սպառ­նա՝ մեկ ա, երկ­րի կե­սը, մի բան էլ ա­վե­լի, հան­ցա­գործ ա, ում ու­զես, երբ ու­զես կպատ­ժես, կա­րո՞ղ է մե­կը գտն­վի, որ հան­ցանք չի գոր­ծել գո­նե փոքր ժա­մա­նակ՝ ռա­գատ­կա­յով ծիտ չի խփել կամ հարևա­նի շու­շեն ջար­դել ֆուտ­բո­լի գն­դա­կով: Մա­խա­թը պար­կում ինչ­քա՞ն կա­րան պա­հեն: Բայց հո բո­լո­րին միան­գա­մից ծա­կը չե՞մ կո­խե­լու, հան­դարտ, հեր­թով, փուլ առ փուլ, քյա­բաբ առ քյա­բաբ բա­նակ­ցա­բար, հե­տո ու՞մ կա­ռա­վա­րեմ՝ էս ան­մեղ­սու­նակ դեղ­նակ­տուց­նե­րի՞ն:
Բո­լո­րի՛ն, բո­լո­րի՛ն, բո­լո­րի՛ն: Վսե՛մ, վսե՛մ, վսե՛մ: Ռու­կի վե՛րխ: Հեն­դե հոխ (ձեռ­քերդ վեր), ա­վա­զա­կա­պե­տա­կան­ներ: Էդ դուք չէի՞ք, որ հինգ հա­րյուր ընտ­րող ու­նե­ցող տե­ղա­մա­սում յոթ հա­րյուր ձայն էիք հա­վա­քում, թե՞ ընտ­րա­կա­շառք­նե­րը հորս ջե­բից էիք բա­ժա­նում: Ա­սեմ, ո­րով­հետև տգետ էիք, ո­րով­հետև էդ գոր­ծը փո­ղով չեն ա­նում, այլ խաթ­րով, փշի-փշի ա­նե­լով, սիրտ շա­հե­լով, հա­մո­զե­լով, խաբխ­բե­լով… Նախ նրանց հա­խից կգանք, ով­քեր դեմ են մեր փի­լի­սո­փա­յու­թյա­նը, գա­ղա­փա­րա­կան հա­կա­ռա­կորդ են, էս պա­րա­գա­յում հան­ցա­գործ լի­նել- չլի­նե­լը՝ այս չէ խն­դի­րը: Սիրտս լավ բան չի հու­շում, Յո­րի՛կ, իմ խեղճ բա­րե­կամ, կան­չիր ինգ­լի­զի գե­րեզ­մա­նա­փոր հա­մա­խոհ­նե­րիդ, թող շտապ գան, թե­կուզ բիզ­նես կլա­սով թռ­նեն, ես կվ­ճա­րեմ, պե՞տք է՝ անձ­նա­կան օ­դա­նավս ա­նանձ­նա­կա­նո­րեն կտ­րա­մադ­րեմ: Անհ­րա­ժեշտ է շու­տա­փույթ ո­րո­շում կա­յաց­նել՝ լի­նել թե չլի­նել այ­սու­հետ: Հո­գե­պես ազ­նիվ չէ, ի­հար­կե, գոռ բախ­տի սլա­քա­րերն ու պար­սա­քա­րե­րը տա­նե­լը, ես նա­խընտ­րում եմ զենք վերց­նել ցավ ու վշ­տե­րի մի ծո­վի ընդ­դեմ և դի­մա­կա­յե­լով վերջ տալ բո­լո­րին: Չէ՛, սա­տա­նեն հու­շում է, որ ա­րյուն է թափ­վե­լու, գոս­պո­դին Շեքս­պիր: Նախ, ե­թե չհա­ջող­վի սրա­խող­խող ա­նել ներ­քին հրո­սակ­նե­րին ու մեր սու­րը փառ­քով չկո­խենք պա­տյան, բան­ներս քր­դի գզգ­զած բր­դից բեշ­բե­թար է լի­նե­լու, էն­քան են հա­մը հա­նել էս չտես բո­շա­նե­րը: Սրանք դեռ կա­ռա­վա­րե­լի են, բայց ան­հե­տաքր­քիր, ան­հաս­կա­նա­լի ու ան­կան­խա­տե­սե­լի հետևանք­նե­րով հղի, ու լուրջ ռիս­կեր պա­րու­նա­կող է­րե­խեք են՝ գյա­դեք էս կող­մը կանգ­նեք, չէ՛, ռադ ե­ղեք էն կողմ: Տի մա­րյաչ­կա յա մա­րյակ, ձկ­նորս ախ­պեր­ներ, գու­նա­վո­րա­կան­ներ, շեղ­վա­ծա­կան­ներ, ա­ղան­դա­վո­րա­կան­ներ և այլ ցն­դած­ներ, ժե­խեր բո­լոր եր­կր­նե­րի, միա­ցե՛ք, իսկ դու՝ դե, քեֆ ա­րա, տա­րայ-նա­նա՜յ, տա­րայ նա­նա՜յ, պույ­պույ­չիկ­ներ՝ չտես ու որկ­րա­մոլ, այ թե քե­ֆը ինչ­պես կըլ­նի:
Իշ­խա­նու­թյան համն ա­ռել են, ա­տամ­նե­րով կպաշտ­պա­նեն ինձ, մեր ու կնիկ էլ քր­ֆեմ, շնոր­հա­կա­լու­թյուն են հայտ­նե­լու: Ե­րախ­տա­գետ գոր­ծիչ­ներ են: Ես ա­մեն բան ա­րել եմ, որ մար­դա­վա­րի ապ­րեն, տուն-տեղ դնեն, բռիցս զհաց և զջուր եմ տվել հա­նա­պա­զօ­րյա, իսկ չտես ան­տեր­նե­րը մս­խում են պե­տա­կան մի­ջոց­նե­րը կլուբ­նե­րում ու ղու­մար­բո­զա­նոց­նե­րում… Կար­ծում են, ան­տե­ղյակ եմ ժո­ղովր­դի հար­կե­րի հաշ­վին ի­րենց կե­րած քա­քե­րին ու մու­տի­լով­կե­քին: Էն Պավ­լո­վի շնե­րի նման, հենց յու­ղա­լի պա­տա­ռի հոտ են առ­նում, թե­կուզ հե­ռա­վոր դիար­բե­քեր­նե­րից, ռեֆ­լեք­սի ռու­բիլ­նի­կը ավ­տո­մատ միա­նում է ու ստա­մոք­սա­հյու­թի շի­թե­րը ցայ­տում են թքար­տադ­րու­թյան պն­չե­րից: Էլ չեն նա­յում, կա­րե­լի է ու­տել, չի կա­րել, ոչ չափ ու­նեն, ոչ ընտ­րու­թյուն ու նա­խա­սի­րու­թյուն, իս­կույն հափ­ռում են: Լա­փում են՝ ինչ պա­տա­հի, ինչ­պես պա­տա­հի, ինչ­քան պա­տա­հի՝ քա­րից կա­կուղ ինչ գցես էդ սո­վալ­լուկ ու չտես գամփ­ռ­նե­րի ա­ռաջ, մի վայր­կյան հե­տո հո­րով-մո­րով կա­նեն: Իս­կը չո­բա­նի շներ: Ընտ­րյալ­ներ եմ ա­սել, հա՜, սա­ղին տվին ան­ցան: Թո­ղես, մի օ­րում պե­տու­թյան գան­ձա­րա­նում չոփ չեն թող­նի: Իս­կի չեն էլ թաքց­նում, ազն­վո­րեն՝ բա­ցա­հայտ ու թա­փան­ցիկ… Այդ երևույ­թի ար­մատ­նե­րը դրա­մա­հա­տա­րա­նում են՝ փո­ղը հոտ չու­նի: Մի քա­նիսն էլ ինձ և իշ­խա­նու­թյա­նը քն­նա­դա­տե­լու ժո­ղովր­դա­հա­ճո փոր­ձեր են ցնգցն­գում: Այ­սինքն, պե­տու­թյան դեմ են վայ­րա­հա­չում, պա­ռակ­տում են մտց­նում խմ­բակ­ցու­թյան հոծ ու միաս­նա­կան զանգ­վա­ծի շար­քե­րում, ո­րը, ըստ էու­թյան, երկ­րի անվ­տան­գու­թյունն ու բա­րօ­րու­թյու­նը ա­պա­հո­վող ստ­րա­տե­գիա­կան ուժն է: Դե, ա­րի ու մի ա­սա, տո ման­կա­պար­տե՛զ, քեզ հա­յե­լու մեջ նա­յիր, ոչ հե­ռա­վոր ան­ցյալդ հի­շիր, այ բե­դով­լա՛թ, թա­փա­ռա­կան սո­ված ան­տեր­ներն ան­գամ ձեռք­նե­րիցդ հաց չէին վերց­նում… ՈՒ մի դի­վա­կան մո­լուցք տակն ու վրա է ա­նում միտքս ու հո­գիս, դուրս բե­րում հա­վա­սա­րակշ­ռու­թյու­նից, լա­վա­յի նման ա­լե­կո­ծա­ծուփ ու փրփ­րա­դեզ եռ է գա­լիս և, հանց հա­զար տա­րի կու­տակ­ված հրաբ­խից, բոց ու կրակ ժայթ­քում՝ հրո ճա­րակ ա­նե­լով ու ա­մա­յաց­նե­լով ա­մեն բան: Հե­տո հա­բեր եմ ըն­դու­նում, հան­դարտ­վում, մինչև հա­ջորդ պոռթ­կումս:
ԴԱ­ՎԻԹ ՄԿՐ ՍԱՐԳ­ՍՅԱ­Ն
Դիտվել է՝ 5754

Մեկնաբանություններ